Wie IK ben

Geschreven door Eileen

22 september 2020
(laatst bijgewerkt op 14 augustus 2025)

0

Beeldvorming en inclusie

Wat heb ik van je nodig?

Het is even wennen na de zomerstop. Het idee was voorbijgekomen om te gaan schrijven over ‘wat ik van je nodig heb’. Het is een lastige vraag die wel gesteld wordt wanneer ik aangeef dat een benadering niet goed op me aansluit of dat ik niks met een vraag kan. Dit kan zijn als het gaat over hoe ik functioneer in een gesprek bij de gemeente, maar ook in persoonlijke sfeer met sociaal contact bij het maken van afspraken kan bijvoorbeeld de vraag gesteld worden. Het schrijven over dit thema werd geblokkeerd door vaagheid. Soms voel ik me vaag. Ik wilde er wel over schrijven maar hoe doe je dat eigenlijk?

Geraakt in mijn ‘ik’

Wat bedoel ik als ik het heb over vaag? Ik ervaar veel verschil tussen ‘ik’ en ‘ik’, alsof datzelfde woord twee hele verschillende betekenissen heeft. Het is niet dat ik geen gebruikelijke ‘ik’ of ego heb. Immers kan ik geraakt worden in persoonlijke stukken, die bijvoorbeeld gaan over familiekwesties. Dat raakt dan wel degelijk mijn ‘ik’, het gaat over iets individueels van mij als mens, over Eileen. Of wanneer iemand een gerichte harde ‘grap’ maakt die een gevoelige plek in mij raakt en me bijvoorbeeld emotioneel doet voelen, dan wordt mijn ‘ik’ geraakt. Zo maak ik wel degelijk mee dat ik een ikje heb, dat een ego onderdeel van mij is. Je hoort het misschien al, alsof IK niet geraakt wordt maar ‘dat ikje’.

Observator van mezelf

Ik ervaar het alsof wie ik werkelijk ben als een soort observator naar dat ikje kijkt. Alsof wie ik werkelijk ben, een andere laag van het bestaan is. Een andere laag dan waar onze maatschappij en de gemiddelde Nederlander zich mee identificeert.  Mijn ziel is wie ‘ik’ ben. Mijn lijf is een vrouw met een ander soort ikje, het is onderdeel van mij als mens, maar dat BEN ik niet. Dit maakt dat ik me vaag voel, misschien wel een beetje ontkoppeld. Gefragmenteerd voelt het ook wel, doordat de wereld om mij heen het andere ikje aanspreekt als wie ik me werkelijk voel, het doet er constant een beroep op. Ik zie dat ik in een wereld leef waarin iedereen ambities heeft, ideeën wil. Ik, vanuit mijn identificatie, wil niet per se wat. Ik voel een innerlijk conflict als ik moet kunnen bedenken wat (die) ‘ík’ zou willen.

Er gebeurt iets vanuit mijn lijf

Als iemand mij dingen vraagt gericht op de ‘ik’ waar de meeste mensen in leven, loop ik vast en weet ik vaak geen antwoord. Mijn leven werkt niet vanaf daar en het is ongelofelijk hard werken telkens de vertaalslag te maken. Mijn leven werkt voornamelijk vanuit wat wil gebeuren in mijn lijf. Zo ervaar ik het niet werkelijk alsof IK heb bedacht waar IK over zou willen schrijven. Veel meer ervaar ik een idee, een gedachte, als een impuls-wolk die voorbij komt. Een beweging die wil gebeuren, een inspiratie die door mij tot uiting wil komen. Bijna alsof IK er zelf geen invloed op heb. Alsof IK het niet doe, hoogstens het laat gebeuren. Dat zou, heb ik het idee, een ander vaak niet goed snappen.

Op afstand van mezelf

Het voelt daarom soms alsof ik gedissocieerd ben. Maar wat is dat eigenlijk? Ik voel wel afstand met de wereld vol andere ‘ikjes’, maar ik voel me juist van mijzelf gedissocieerd wanneer het me lukt om vanuit die ‘ik’ met de wereld om mij heen te communiceren en vanuit daar in de wereld te bewegen. De wereld waarin het telkens stimulans krijgt om meer ik-kracht te ontwikkelen. Alsof ze wie ik mij werkelijk voel, (mond)dood willen maken… Waarom moet het op die manier als dit mijn natuur is?

Vaste afspraken gooien roet in mijn wezen. Zo voelt dat dan, want de bedachte dingen, zoals tijd en kaders en spelregels, ze stroken helemaal niet met de bewegingen die uit of door mij tot stand (willen) komen. Alsof je aan het water vraagt: ‘Kan je nu even dit doen, je hebt een afspraak’. Of: ‘Hey, water, je hebt toch een plan nodig en actie, waar wil je heen bewegen?’ Terwijl het water gewoonweg stroomt.

Als een robot

Soms erger ik me ook aan hoe het lijkt of ik enerzijds dat water ben en anderzijds een robot-rol zou moeten vervullen. Die robot is een rol waar in het verleden de omgeving en haar verwachtingen vaak veel blijer mee was. Functioneel zijn werd het wel eens genoemd, of goed meedraaien met de maatschappij. ‘Zo werkt het leven nu eenmaal’, is iets wat er ook over gezegd wordt. Zo verbaast het me niks dat mensen met autisme soms robotachtig overkomen. Omdat de structuren die verwacht worden weinig natuurlijk lijken en om eraan mee te kunnen doen moet je haast wel doorslaan in het vasthouden aan de bedachte en gemaakte structuren. Helemaal weg van het voelen en zijn vanuit wat er is, van het ‘wat wil er nu gebeuren’. In plaats van de vaak opgelegde ‘wat wil jij’ of ‘wat wordt er van je verwacht’. Het voelt voor mijn wezen met wie ik mij werkelijk identificeer als onnatuurlijk en leidt dan ook tot burn-out en depressie. Toch werkt de wereld waar ik in leef zo. Dat is lastig.

Wat wil er gebeuren?

Om terug te komen bij mijn thema ‘wat heb ik van je nodig?’… Ik zou graag willen aangesproken worden op het deel vanuit waar ik leef. Dus dat je mij niet vraagt naar mijn ego-ikje, mijn persona’s ambities, of naar iets uit de toekomst. Maar vanuit het nu mij aanspreekt, vanuit mijn lijf en gevoel, en wat ER wil gebeuren. Vraag bijvoorbeeld in plaats van wat IK van JE nodig heb, wat ER nu moet gebeuren (kwa dingen regelen bijv.), en wat DAAR NU voor nodig is. Laat me goed zijn in kunsten door me te laten stromen en neer te zetten maar vraag mij niet ‘Waarom ga JE ze niet verkopen?’, want diegene die dat zou moeten verkopen, dat ben IK niet en die is er eigenlijk niet.