Nooit een mier

Geschreven door Eileen

22 mei 2020
(laatst bijgewerkt op 14 augustus 2025)

0

Filosofische en ethische vragen

Nooit een mier

Ik vergeef mij voor het schuldgevoel
Bevrijd me ook van de gedachte
Van dat de wereld zoekt naar een mier
Terwijl ik als dolfijn hier kom om te zijn
Voor het gevoel daarin nooit te voldoen
Beweeg ik soepel maar niet op land
Zelfs onzeker over de werkelijkheid ervan

Toch vergeef ik mij voor het idee
Dat ik als dolfijn nooit aan de mier voldeed
De mier die op het land zo nuttig is
En ik, speels, gelukkig, nog altijd een vis
Omarm ik mijn bestaan in de zee
Eer ik het land waar het anders werkt
Maar of ik ooit een mier word? Nou, nee!

Prima als dolfijn

De boodschap van dit gedicht heb ik wel eens duidelijk proberen te maken. Ik zal proberen dat uit te leggen met de symboliek uit het gedicht.

Bijvoorbeeld bij de gemeente, werkplekken of op andere plekken waar ik me ongemakkelijk/vastgelopen voel, of minderwaardig, is deze tekst voor mij van toepassing. Naast dat het gevoel van minderwaardig zijn in mij zit, en daarmee volledig van mijzelf is, is het voor mijn gevoel toch verbonden met de buitenwereld. Op mijzelf heb ik er namelijk nooit echt last van, ben ik prima als dolfijn.

Je basisveiligheid

Men kan bijvoorbeeld genieten van het ‘dolfijn’ zijn van mij. Verfrissend en leuk, dat ik creatief en speels wil leven. Een mooie kinderlijke onschuld. Echter hangt hier het feit of je een bepaald diploma krijgt, betaald en erkend werk kan doen (je basisveiligheid), soms wel af van je ‘mier’-capaciteiten. Zo zijn er naast de stof waar een opleiding om draait veel bijkomende zaken… zoals het in een klas zitten, bepaalde verbindingen leggen, een specifieke taal spreken, een sociaal aanpassingsvermogen, de manier van lesstofoverdracht.

Testsystemen

Een dolfijn is natuurlijk hoogst intelligent (knipoog) en kan wellicht enige taken nadoen die de mier doet, echter blijft het altijd een vorm van nadoen en acteren. De mier lijkt daarentegen op zijn beurt niet gemaakt voor het salto’s doen tijdens het zwemmen en ziet daar ook geen nut in. Toch is er geen testsysteem in deze maatschappij die gemaakt is op de kwaliteiten van de dolfijn. Wij werken namelijk massaal met testsystemen die niet op individuele kwaliteiten gemaakt zijn, maar op een standaard. Daarmee bepalen wij of iemand bijvoorbeeld ‘slim’ is (IQ-test), of loonwaardig werk verricht. Terwijl in werkelijkheid veel meer zaken, ook veel onbetaalde, evengoed bijdragen aan het geheel van de menselijke ontwikkeling of het menselijk welzijn. Onze maatschappij is daarmee ingericht op een norm, mensen! Alsof de mens als geheel niet een variabel spectrum is, net zoals autisme dat is.

Gelijkheid met verschillen

Nu geloof ik dan dat niemand uiteindelijk alleen maar een dolfijn in zich heeft. Evengoed snap ik dat je, als je zonder diagnose goed meekomt in de maatschappij, niet vanzelfsprekend en alleen een mier bent. Echter is het van weinig waarde, als men de waarde meet aan landdier-eigenschappen, de zeedieren te complimenteren op hun eigenheid. Het is natuurlijk veel te ingewikkeld om tot een wereld te komen waarin iedereen precies tot zijn recht komt. Maar er valt nog veel te behalen in gelijkheid met verschillen.

Buitengesloten

Misschien besef je dan wel het gevoel van je buitengesloten voelen. Van het niet meekomen. Van het niet volledig kunnen ontvangen van dat mooie compliment waarin iemand oppert jaloers te zijn op bepaalde zaken van de dolfijn. Misschien ben je zelf geen mier, maar wel een landdier bijvoorbeeld. Zou je eigenlijk wel echt een zeedier in een landwereld willen zijn?

Einstein

De wereld is een groots dynamisch wezen. Een van mijn favoriete uitspraken is van Einstein. Velen hebben hem wel eens gehoord, maar ik hoop dat de boodschap ook werkelijk doordringt. Nog mooier zou het zijn als het zijn uiting mag krijgen in hoe de wereld in praktijk gevormd is…..

“Iedereen is een genie. Maar als een vis wordt beoordeeld op zijn vaardigheid om in bomen te klimmen, zal hij zichzelf zijn hele leven als een mislukkeling beschouwen.”

Inlevingsvermogen

Helaas is het zo, dat de vis wordt beoordeeld op zijn vaardigheid in bomen te klimmen. Helaas is het zo dat ik als dolfijn, veel verwarring ervaar, in het duidelijk maken aan de mier, voor wie de maatschappij is ingericht, waar ik precies tegenaanloop of waarom iets niet lukt. De mier ziet en snapt het simpelweg niet, hij heeft wellicht te weinig inlevingsvermogen.

Jagen en verzamelen

Ik wil nog extra aanduiden dat vermoedelijk bijna niemand zich volledig in de mier herkent (immers is er een heel dierenrijk). En dat daarmee waarschijnlijk iedereen de pijn meer of minder ervaart dat hij of zij zich moet aanpassen aan de verwachtingen om te overleven.

Ik kan je wel zeggen, het jagen en verzamelen zouden mijn kwaliteiten beter passen dan wat de bureaucratie van mij vraagt.