In symbiose

Geschreven door Douwe

4 oktober 2023
(laatst bijgewerkt op 14 augustus 2025)

0

Autisme en het lichaam

De behandelkamer

Eduard Ramakers gelooft in reïncarnatie en is bij gebrek aan beter mijn therapeut. Ik zit op een bank die hij vermoedelijk heeft overgenomen van een Freudiaanse psychiater. Alsof hij eerder van plan is de krant te lezen dan mij van goede therapie te voorzien, zit hij in zijn negentiende-eeuwse fauteuil. Aan de fauteuil hangt een grote rode knop. Achter hem staat een boekenkast, goedgevuld met werken die hij waarschijnlijk nooit gelezen heeft, waaronder een heleboel delen van de Bouquetreeks. Het raam aan de rechterzijde lijkt nogal ver naar binnen te komen waardoor de kamer krap aanvoelt. Aan mijn linkerhand is de dubbele deur in het slot gevallen, daarboven brandt een lamp. Naast de deur hangt een onooglijk schilderij van een eenzame heremietkreeft om het beeld te completeren.

Schreeuwend lichaam

Ik wil hier weg, maar de deur zit op slot. ‘Hoe komt het toch… hoe komt het toch… hoe komt het toch…’ mijn mond, tong, keel, longen, middenrif en buikspieren sputteren tegen alsof zij het binnen willen houden.

‘Hoe komt wat?’, vraagt Ramakers. ‘Zeg het maar. Bij mij bent u veilig.’

‘Hoe komt het toch… hoe komt het toch dat… hoe komt het toch… dat mijn lichaam en geest in een voortdurende tweestrijd verwikkeld zijn.’

‘Wat bedoelt u daarmee?’

‘Nou, laatst nog… een paar maanden geleden. Ik liep na een intensieve ochtend de stad in. Of eigenlijk… nee, ik liep niet… de grond onder mij bewoog. Vrachtwagens, bussen, auto’s en scooters vlogen aan alle kanten langs mij heen. De stoep hield op, het asfalt begon. Opeens hoorde ik getoeter en geschreeuw: “Kijk uit je doppen man! Of heb je geen ogen?” Ik strompelde naar de overkant en glipte een lunchtent binnen. Ik heb daar wel drie keer moeten bestellen. Honger komt pas als het veel te laat is.’

Hij knikt, moedigt mij aan om verder te spreken. ‘Een paar weken later’, begin ik, ‘een paar weken later had ik buikgriep. Het kotsen duurde gelukkig maar twee dagen. Maar in de weken daarna raakten al mijn spieren, van maag tot kaak, compleet verkrampt als ik alleen al een boterham zag. Alsof mijn lichaam nooit op een aangenaam volume met mij spreekt, altijd te zacht of te hard.’

Vorig leven

Ramakers vouwt zijn handen tot een kommetje, weegt de lucht, wiegt zijn armen alsof hij een baby vasthoudt. ‘Ik voel iets’, zegt hij. ‘Iets uit uw vorige leven komt tot mij.’

‘… Alsof ik dat heb gehad: een vorig leven…’

‘In uw vorige leven bent u een heremietkreeft geweest.’

‘Welja. Dat zegt u alleen omdat hier een heremietkreeft hangt.’

‘Nee, echt. U was een eenzame heremietkreeft. Sommige exemplaren torsen een zeeanemoon op hun schild, brengen een symbiotische relatie tot stand waar beide dieren voordeel van hebben. De zeeanemoon eet mee van de voedselresten van de kreeft in ruil voor bescherming tegen aanvallers met stekende tentakels. U weigerde zich te laten beschermen door een zeeanemoon en daarom werd u veelvuldig aangevallen. Zo weigert uw geest ook een relatie aan te gaan met uw lichaam, daarom is uw geest gevoelig voor aanvallen, voor overprikkeling. Uw geest vertrouwt uw lichaam niet. Daarom durft het hem niet te voeden, niet in beweging te brengen. Uw geest houdt uw lichaam stil, omdat het soms te hart schreeuwt. Lichaam en geest ondervinden daar hinder van. Om werkelijk tot wasdom te komen zult u een symbiotische relatie tussen lichaam en geest moeten bouwen.’

‘En hoe doe ik dat?’

‘Ik zal u naar boven brengen.’

Lift

Zonder poeha drukt hij op de grote rode knop aan zijn stoel. Het piept, het kraakt, de bodem trilt. Langzaam worden we opgetild. ‘Wat heeft dit te betekenen?’, vraag ik.

‘Dit hoort bij de therapie, bij de ervaring. Ik breng de klanten naar boven als symbool voor hun innerlijk hemelgewelf.’ Ramakers ratelt door, maar ik heb geen idee meer wat hij zegt. Het zal mij ook een worst wezen. Na een minuut of vijf is de kamer zo’n vier meter hoger dan aan het begin van de sessie.

Hij trekt aan het middendeel van de boekenkast, zoals je een deur opent. Nee, het is een deur, een poort naar een donkere gang met een lange trap naar beneden. Voor we afscheid nemen staat hij erop een nieuwe afspraak te maken voor over drie weken. Of ik daar behoefte aan heb, doet er niet toe. Terwijl ik de trap afdaal – mijn vrijheid tegemoet – denk ik: misschien klopt het wel, misschien moet ik de relatie met mijn lichaam symbiotisch gaan inrichten. Ik heb nog een heel leven om uit te zoeken hoe.