Ik heb wel een aanknop maar geen uitknop

Geschreven door Frederik

7 april 2022
(laatst bijgewerkt op 14 augustus 2025)

0

Ontspanning

Geconcentreerd aan het werk

Ik zit op mijn ergonomische stoel achter mijn bureau te werken op mijn computer. Ik schrijf geconcentreerd aan een samenvatting van mijn proefschrift, die ik over een week in moet leveren bij het Wetenschappelijk Tijdschrift voor Autisme. Als ik zo bezig ben vergeet ik niet alleen alles om mij heen maar ook mijn eigen lichaam. Ik voel niet dat ik dorst heb en merk niet dat de beker naast mijn toetsenbord allang geen water meer bevat.

Als ik een paragraaf klaar heb, ontstaat er als vanzelf een kort rustmoment. Ik strek mijn rug. Opeens komt alles binnen. Ik wil wat drinken. Mijn nek en schouders zijn pijnlijk geworden van het lang in een houding zitten. Het is allang tijd om de lamp aan te doen. Ik kom bijna in actie om al die dingen te gaan doen.

Toch weer verder

Bijna… want ook heb ik opeens meer overzicht over wat ik net geschreven heb. Ik besef dat de laatste alinea helemaal niet relevant is om op te nemen in de samenvatting. Ik selecteer de tekst en delete deze. Zo wordt ik weer het schrijven ingezogen, alsof ik een kolkende rivier afdrijf. Ik begin een nieuwe alinea, die wel relevant is. Het duurt zeker een half uur voordat de alinea af is, ik weer rechtop ga zitten, goed ademhaal en tot mezelf kom. De dorst, de pijn en het donker zijn er nog. Of moet ik zeggen: ze zijn er weer, want het is net of ze even weg zijn geweest.

Eindelijk gestopt

Nu lukt het wel om me los te rukken van de computer en het werk dat er nog ligt. Ik ga even na de wc. Daarna drink ik een groot glas water. Ik schenk meteen de volgende vast in. Zo, de waterhuishouding is weer gebeurd. Dan loop ik naar de woonkamer, doe het licht aan, en zet de tv aan. Ik ben blij dat ik even op de bank kan liggen. Dat geeft enige ontspanning aan mijn nek en schouders, die minstens zo hard hebben moeten werken als mijn hoofd.

Een poging tot ontspanning

Ik zet een aflevering van The West Wing op, een Amerikaanse politieke serie uit het begin van de eeuw, die ik nu via HBO Max opnieuw kan bekijken. Als ik halverwege de aflevering van 45 minuten ben, wordt het gesprek tussen de president en zijn staf wat ingewikkeld. Ik merk dat mijn aandacht verslapt. Ik moet weer aan mijn werk denken. Er schiet me iets te binnen dat ik niet moet vergeten om in de samenvatting te zetten. Ik pauzeer de aflevering en loop naar mijn bureau om het op een papiertje te schrijven en op mijn toetsenbord te leggen, voor morgen. Na vijf minuten hervat ik de aflevering.

Moeite om in slaap te komen

Als de serie is afgelopen ga ik naar bed. Terwijl ik daar in het donker lig is mijn lichaam volledig passief. Maar mijn hoofd draait nog overuren. Het ene na het nadere idee komt bij me op. Niet vergeten in de samenvatting te zetten dat Hans Asperger helemaal niet genegeerd werd door Leo Kanner. Ik doe het licht aan. Ik schrijf het op. Dat gaat zo nog vijf keer. Ik ben geen neuroloog maar ik heb wel een voorstelling van wat er gaande is in mijn brein: neuronen blijven maar vuren. Het ene neurale netwerk (het werk-netwerk) blijft maar actief, het andere (het rust-netwerk) wordt maar niet geactiveerd. Had ik maar een uitknop, zoals de televisie. Maar tot ontspanning komen lijkt bij mij meer op het blussen van een brand, die elke keer weer opleeft.

Wacht, niet vergeten het briefje met al die aantekeningen op mijn toetsenbord te leggen. Ik moet er weer uit. Hopelijk voor de laatste keer.

Pas na een uur later wordt het rustiger in mijn hoofd. De antipsychotica beginnen te werken en ik word slaperig. Ik denk nog even aan morgenochtend. Ik weet al hoe het zal gaan: ik word wakker en ik kruip meteen alweer achter de computer, met mijn ontbijt vergeten naast mijn toetsenbord. Aan de gang komen is voor mij nooit een probleem. Het werk trekt alsof het geen werk is maar alleen maar energie geeft. Dat doet het ook, maar het neemt ook veel.

Dan val ik eindelijk in slaap.