Nu bezig:
Verken je autisme (vrouwen) tot – Online gespreksgroep
Bekijk activiteit

Ich bin ein Joerg

Geschreven door Daan

14 november 2023
(laatst bijgewerkt op 14 augustus 2025)

Communicatie en contact

School

Met mijn neus tegen de ruit gedrukt kijk ik naar een vissenwereld. Een heel andere wereld, met neon verlicht. Groene waterplanten slingeren heen en weer in een stroom van luchtbellen die uit het grind naar boven kringelen. De ruimte waarin ik me bevind wordt doorklonken door een zacht borrelen en het ruikt er mos-vochtig. Een vis maakt aanstalten om mij te inspecteren, maar trek zich dan snel terug in zijn veilige school. Ik ben op schoolreisje en sta alleen te genieten, geen klassenstrijd.

Liniaal

Het is het begin van het schooljaar en juffrouw Baumann is net terug uit Australië. Daar woont een gedeelte van haar familie, gemigreerd uit Duitsland na de tweede wereldoorlog. Waarschijnlijk om de geleden schade ver achter zich te laten. Om te vieren dat ze weer terug is van drie maanden verlof heeft ze iets lekkers en een liniaal voor iedereen meegenomen. De ongeveer dertig centimeter lange lat heeft aan de achterkant een tiental plaatjes van dieren uit Australië.

Meet de afstand

Mijn blik blijft hangen op een school vissen bij het great-barrier-reef, een zwerm vogels boven een open vlakte en een schat van een koala. Nadat juf Baumann wat heeft verteld over Australië en haar familie, vertelt ze het een en ander over de meeteenheden die in Nederland en Australië gebruikt worden.

Joerg

Ik kijk naar de koala op mijn liniaal en steek dan mijn vinger op. Geinspireerd door het verhaal van de juf over haar Duitse familie stel ik mijn vraag: “Wat is een Duitse jongensnaam?”. Geïrriteerd antwoord ze: “Joerg!” en ze gaat verder met de les, hoe je een liniaal gebruikt en wat je er allemaal mee kunt doen. Ik kijk naar mijn koala en denk: “Joerg ik vind je leuk!”.

Irritatie

Lex geeft Frank een pets met zijn liniaal. De juf lacht heimelijk en doet alsof ze niets gezien heeft. Ze draait zich om en schrijft met krijt in sierlijke letters, “cm, dm en m” op het zwarte bord, gevolgd door “inch, foot en yard”. Voor de ochtendpauze heeft de juf de mededeling dat we volgende week op schoolreis naar de dierentuin gaan. En ze kijkt me nog steeds geïrriteerd aan.

Voel me verbonden

Het is een grote bak van drie yard breed bij twee yard hoog gevuld met meer dan honderd vissen van ongeveer twee inch groot. Niet door de bak verspreid maar gezellig in een school. Heel wat anders dan die joelende klasgenoten die de dierentuin onveilig aan het maken zijn. Voor me zie ik het amorfe organisme dat de vissen samen aan het vormen zijn. Ik wieg mijn lijf van de ene op de andere voet mee. Zoek, vind en voel het ritme van de groep. Voel me verbonden – ich bin ein Fisch.

Voel me niet verbonden

Opgeschrikt uit de ervaring, hoor ik Lex aan de juf vragen: “Als ik mijn hand in dit aquarium steek wat gebeurt er dan?” Hij staat met haar voor een bak vol spartelende piranha’s. “Oh nee schat, dit zijn heel nare engerds – laten we vlug naar buiten gaan, wat een nare plek.” Ik zie de schoonheid, maar ik kan me wel iets voorstellen bij nare plek. Je zou maar gevangen zitten in een bak en niet kunnen vluchten voor juf Baumann en lieverdje Lex.

Werkweek in Berlijn

Met achttien technici hebben we gedurende een week besprekingen om specificaties op te stellen voor productveiligheid. Hard werken op een locatie in Berlijn. Met de groep is er woensdagavond een rondtoer, die afgesloten wordt door een bezoek aan een Berlijns restaurant.

Ich bin ein Berliner

We staan voor een gebouw met grote kogelgaten. In de verte zie ik de Reichstag. De hemel is als met neon verlicht. De hoge bomen ruisen. Ik ruik een mossige koude herfstlucht. Een groep van misschien wel 10.000 spreeuwen is aan het zwermen. Ik kijk ernaar. Mijn rug naar de groep gekeerd. Wieg ik mijn lijf van het ene op het andere been heen en weer. Ik zoek, vind en voel: “Ich bin ein Berliner”.

Meet main man Joerg

“Hello” … hoor ik in Engels met Duits accent achter me. Ik schrik op vanuit de ervaring. Joerg komt naast me staan en vraagt met vriendelijke stem “What are you looking at?” Ik voel me meteen rustig worden en wijs naar de groep spreeuwen, de lucht, de bomen en haal diep adem zonder iets te zeggen. Even later zie ik Joerg meewiegen en ik voel me helemaal begrepen. “Dies ist wirklich unglaublich, wie erstaunlich” kan hij alleen maar uitbrengen.

Meet de afstand

We geven elkaar een “hohe funf” en lopen naar het restaurant. De groep ver voor ons uit. Ik zou hem een hand willen geven maar schaam me en doe het niet. Het voelt als afstand van minimaal zeven yard. Ik zie de juf in mijn herinnering nog geïrriteerd kijken. Zou haar een pets met een liniaal willen geven.

Ich bin ein Joerg

De groep zit al aan een grote tafel wanneer we aankomen. Alleen de beide hoofdeinden zijn nog beschikbaar. Tijdens het eten zie ik Joerg voor zich uit zitten staren. Dan kruisen onze blikken elkaar. Beide hebben we een diepe glimlach. En een subtiel gebaar van een duim omhoog; we zijn verbonden.

Trefwoorden

Over de auteur

Daan

Daan is getrouwd, heeft een gezin en goed werk – alles lijkt van de buitenkant goed te gaan, maar van binnen loopt er veel vast. Na vier jaar therapie en boven de 50 krijgt hij de diagnose autisme en gaat op zoek naar zichzelf.

Reageren

Je emailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met een * zijn verplicht.

Reacties (1)

  • Hans van der Lijcke

    Beste Daan,

    Ein ‘daumen hoch’ fur Sie.
    Mooi om te lezen dat je ook zo gefascineerd kon zijn van een aquarium in een dierentuin. Is bij mij eigenlijk nog steeds wel de favoriet (behalve natuurlijk als het in zo’n smal gangetje is met veel te veel mensen).

    Maar ook in mijn ouderlijk huis had mijn vader in het raam aan de zijkant een aquarium gemaakt ongeveer twee meter breed en drie kwart meter hoog (en diep naar achteren). Daardoor geen prikkels als er mensen door de brandgang liepen (weet ik nu pas wat dat waard is). Maar ook heerlijk oom uren naar te kijken wat die (kleine tropische) vissen allemaal doen.
    Vooral het sierlijk golven van de staartvin van de mannetjes guppy’s vond ik fascinerend.

    Dankjewel voor deze heerlijke trigger naar mijn jeugd.

    En de beweging van een wolk spreeuwen, ….

    Even wegdromen in dit soort beelden, kan ik op dit moment wel gebruiken. Ik leef weer even in een hele drukke tijd. Of eigenlijk meer het gevoel dat je wordt geleefd.

    Groet,
    Hans

    Geen reacties

Lees ook deze blogs

  • Martine

    “Vieze dijk”

    In deze blog schrijft Martine over de ongeschreven regels op het schoolplein. Van daaruit onderzoekt ze de problematiek van sociale relaties en autisme.
    Lees verder
  • Mariëtte

    Ondertiteling

    Tijdens een wandeling leert Mariëtte een les over communicatie door een ontmoeting met een blinde man.
    Lees verder
  • Natascha

    Ik zie, ik zie wat jij niet ziet

    “Natascha heeft een vorm van gezichtsblindheid. Haar wereld wordt bevolkt door mensen zonder gezichten. Dit leidt tot vervreemding, maar Natascha heeft er mee leren omgaan.”
    Lees verder

Autisme is veelzijdig

Regelmatig plaatsen diverse bloggers interessante artikelen over autisme.

Meer informatie over het blog