Hyperfocus in evenwicht

Geschreven door Eileen

1 april 2024
(laatst bijgewerkt op 14 augustus 2025)

0

De kunst van het evenwicht

Autistische kwaliteit

Het zal vast bekend zijn dat de ongekende hyperfocus één van de kwaliteiten van autisme is. Een kwaliteit die onderwerpen die ons aanspreken en waar we van aangaan, tot een specialiteit kan toveren. Het zijn soms misschien wat minder relevant lijkende onderwerpen, specifiek en willekeurig als ze kunnen zijn. Toch is het te bewonderen hoe we, alsof een oerkracht ons duwt, soms een duik kunnen nemen naar alle hoeken en dieptes van dit onderwerp.

Omgaan met hyperfocus

Focus is iets wat veel (al dan niet alle?) mensen met autisme enorm krachtig en gericht kunnen benutten, maar van zichzelf is het niet een heel gebalanceerde eigenschap. Het heeft meer weg van alles of niets, aan of uit. Zoals ik al benoemde, zie ik hier een enorm grote kwaliteit in. Het is daarbij wél heel handig om er goed mee om te leren gaan. Want hoe geef je het ruimte in je leven? Er zijn nogal wat opties. En is er eigenlijk wel ruimte om van deze kwaliteit te genieten wanneer je ook te maken heb met een agenda en andere verplichtingen? En hoe komen deze samen?

Het vergeten van jezelf, je honger, je huishouden, de basiszaken, belangrijke afspraken… Dat heeft nogal nadelige gevolgen. Hierom is het belangrijk wanneer je de kracht van hyperfocus benut te leren balanceren. Voor mezelf vind ik evenwicht door mezelf soms te laten gaan en de wereld te vergeten, maar daarbij wel bewust pauzes te nemen voor de basisbehoeften en enige dag structuur. De dag structuur zal niet voor ieder van hetzelfde belang zijn, maar voor mij is het relevant om mijn leven op orde te houden. Voor mij betekent het dat ik eigenlijk nooit een nacht doorhaal voor iets. Ik zorg ook dat ik blijf eten en drinken, en soms als ik lekker in hyperfocus zit, besluit ik eten te bestellen in plaats van te koken. Een dag niet douchen als ik in mijn grot hard werk, dat kan nog wel, maar de tanden moeten toch gepoetst worden en van mezelf moet ik de dag erna minstens weer even douchen. Zo kan ieder kijken welke elementen voor hem of haar, of voor je kind, van belang zijn om te blijven doen. Maar oh wat kan het soms lastig zijn die pauzes werkelijk te nemen als je ergens goed in zit!

Ruimte om de tijd te vergeten

Toch vind ik het ook van belang om deze kracht te kunnen benutten, dat er de ruimte is om de tijd te vergeten. Om andere dingen te laten gaan die misschien gepland waren. Om gebruik te maken dat de gehele energiestroom nu toestaat om in gemak enorm verrijkt te worden in iets. Dat we het niet uit het zwoegen en de dikke teen moeten halen om, ik noem even wat, een tekst te schrijven. Maar dat het gewoon kan stromen zonder dat een sterkere kracht ons kan storen. Hoe voller je week is met werk, hoe lastiger dat is. Wie de hele volle week kan werken, heeft er hopelijk genoeg interesse in om daarin functioneel even in de flow van hyperfocus te komen en lekker de tijd te vergeten.

Richting geven

Zelf ervaar ik dat ik het soms heel lastig te combineren vind met een volle agenda. Ik denk ook dat we gebruik kunnen maken van onze hyperfocus voor bijvoorbeeld een passende carrière.

Als ouder kan je dan misschien kiezen welke interesses je ondersteunt om met hyperfocus te omarmen. Ik zou dan precies wanneer een vak mij aan zou spreken er zonder moeite honderd keer beter in kunnen zijn dan door het binnen het schoolstramien te moeten forceren.

Zo kwam er vanzelf een tijd dat ik geschiedenis begreep en er in dook (buiten school), of had een interesse in geometrische vormen in de natuur een praktisch toepasbaar wiskunde wonder van me kunnen maken met de juiste steun. Waarschijnlijk was ik ook professioneel fotograaf geweest en daarmee misschien wel uitgeweid tot documentairemaker.

In mijn huidige leven probeer ik er richting aan te geven door het te stoppen in dingen die tegelijkertijd ook voedend voor me zijn. Door bijvoorbeeld geen interesse te hebben in gamen, maar door informatie te “sparen” die me nuttig lijkt om een wijs mens te worden. Of door te schilderen wat me daarin een beter vakman maakt, en toevallig vaak ook nog heel handig wat concreet resultaat oplevert. Terwijl ik het doe, leer ik ook steeds meer de evenwicht te bewaren.

Inspiratie

Hyperfocus gaat bij mij vaak gepaard met inspiratie, het komt wanneer het komt en het komt zoals het komt. Mijn idee erover is dat het heel waardevol is er ruimte aan te geven, in het speciaal ook voor kinderen. Begeleid ze in het behouden van evenwicht en balans, en zie de kracht ervan!