Doorgedraaid

Geschreven door Sabine

6 oktober 2023
(laatst bijgewerkt op 14 augustus 2025)

0

Autisme en het lichaam

De Drie Dwaze Dagen

Ken je ze nog? De Drie Dwaze Dagen van de Bijenkorf? Op de website van het warenhuis wordt het een “spectaculaire najaars- en een bedrijfsreddende actie” genoemd. Ik herinner me vooral de lange rijen en opstoppingen in de draaideuren. Dat is waar ik het in deze blog over wil hebben: de draaideur. Ik gebruik het als metafoor voor het uitleggen van de werking van mijn brein en een autistische burn-out.

De gemiddelde draaideur

Voor een gemiddeld mens (voor zover die bestaat) zie ik hun draaideur als volgt voor me. Hun draaideur is van een grootte waarbij je je geen zorgen maakt of hij gaat haperen, omdat er genoeg ruimte is voor iedereen. De verschillende compartimenten van de draaideur zijn allemaal van gelijke grootte. Ook staat er duidelijk aangegeven dat de deur automatisch draait. Tenslotte wordt deze draaideur goed onderhouden, waardoor de deur soepel blijft draaien.

Mijn draaideur

Mijn draaideur is autistisch. De draaideur heeft meerdere, kleinere compartimenten. Het is zo’n draaideur waarbij je altijd twijfelt of je tegelijk met iemand in kunt stappen, of dat je beter een compartiment kunt wachten. Maar daar komt bij dat de compartimenten van mijn draaideur van verschillende grootte zijn. Hierdoor moet je iedere keer weer die inschatting maken. Ook staat niet aangegeven dat de deur automatisch draait, of dat je zelf moet duwen. En het onderhoud van de draaideur is er regelmatig bij ingeschoten.

Desalniettemin moet mijn draaideur hetzelfde verwerken als een gemiddeld exemplaar: werk, een huishouden, sporten, een sociaal- en een liefdesleven, en interne en externe (zintuigelijke) prikkels. En misschien zelfs wel meer: het gepiep van adapters dat ik hoor, de weerstand en spanning die ik voel bij politieke spelletjes, onrechtvaardigheid en sociale omgangsnormen, het voorbereiden van sociale interacties, de nasleep ervan, etc.

Een draaideur met uithoudingsvermogen

Rond mijn 25^e piepte en kraakte mijn draaideur aan alle kanten. Hij maakte toen al jaren overuren. Dat kwam door het maatschappelijke beeld dat ik voor mezelf voor ogen had om aan te voldoen (en omdat ik niet wist dat ik autistisch ben). Uiteindelijk kwam mijn draaideur stil te staan. Ik had burn-out klachten, maar zat in de ontkenningsfase. Ik moest door! En snel een beetje. Ik kocht goedkope onderhoudsproducten en kreeg mijn draaideur weer aan de praat.

Ik kwam in een, hoe kan het ook anders, vicieuze cirkel terecht. Eens in de zoveel tijd liet ik mijn draaideur, omdat het niet anders kon, rustiger draaien. Ik werkte eens twee maanden niet en teerde in op mijn spaargeld. Een andere keer wisselde ik in korte tijd twee keer van baan in de hoop op verbetering, maar mijn gezondheid verbeterde niet. Ik leefde inmiddels met een langdurig slaaptekort en lichamelijke klachten. Toen ik drie maanden reisde namen mijn lichamelijke klachten zelfs toe. Hoe kon dat? Ik had toch geen stress? Inmiddels weet ik dat de rust die ik tijdens het reizen had de ruimte gaf aan mijn lichaam om van zich te laten horen. Met andere woorden: toen mijn draaideur rustiger kon draaien zag ik opeens de kale deurmat en hoorde ik het gepiep van droog rubber op glas.

Eenmaal terug in Nederland ging ik (met wat ik nu weet) verder met symptoombestrijding: middagdutjes, zoveel doen dat ik geen moeheid voelde, fysiotherapie voor mijn lichamelijke klachten en ik besloot me om te scholen. Misschien kon ik me wel staande houden (en carrière maken!) in een ander beroep? De high van een nieuw avontuur hield me zoals gewoonlijk zeven maanden op de been. Daarna volgde het me overvraagd voelen en gek genoeg tegelijk een gevoel van onderprikkeling, gepest worden op het werk, hiervan wegvluchten naar weer een nieuwe werkplek en dat eeuwige lege gevoel.

Scherven brengen geluk

Langzaam waren er dus ook scheurtjes in het niet-zichtbare deel van mijn draaideur gekomen. Het lege, depressieve gevoel draaide steeds regelmatiger mee en voelde als een steeds zwaardere last. Ook was een van mijn lichamelijke klachten zo erg geworden dat ik geopereerd moest worden.

Uiteraard werd de operatie zorgvuldig door mij gepland, want eerst moest mijn draaideur nog dienst doen bij De Drie Dwaze dagen… De narcose zorgde ervoor dat mijn draaideur volledig tot stilstand kwam. Om vervolgens volledig in elkaar te storten.  Ik was niet eerder zo vermoeid en depressief en trok me niet eerder zo terug uit mijn eigen leven.

Na twee korte behandeltrajecten bij een coach en een psycholoog, die me voornamelijk in de war brachten, kwam ik via een neuroloog terecht bij een psychiater. Zij zei heel voorzichtig dat ze ASS vermoedde. Ik herkende me in praktisch alles wat ik er vervolgens over las. Heel voorzichtig kreeg ik hoop op een nieuwe toekomst. 

Een bouwpakket

Nu, twee jaar na de operatie en een jaar na mijn autismediagnose, zie ik pas onder ogen hoe ik mezelf jarenlang aftakelde; fysiek en mentaal. Ik realiseer me dat ik mijn leven anders moet inrichten om een gezonder en gelukkiger leven te leiden. Maar hoe…? 

De autismediagnose betekende een kantelpunt in mijn leven. Het betekent voor mij dat ik mijn draaideur van de grond af aan weer kan opbouwen. Weliswaar met een krasje hier en daar, want ik kan niet alles meer wat ik kon, maar hé, ik krijg nog een kans! Ik ben druk bezig me te verdiepen in mijn handleiding. Tegelijkertijd herschrijf ik het onderhoudsplan en zoek ik naar betrouwbare leveranciers van kwalitatief goede onderhoudsproducten. Al met al gaat het met vallen en opstaan.

Het is maar goed dat ik zo dol ben op klussen…