Nu bezig:
Verken je autisme (vrouwen) tot – Online gespreksgroep
Bekijk activiteit

Mijn angst overwinnen met mindfulness

Geschreven door Daan

9 januari 2024
(laatst bijgewerkt op 14 augustus 2025)

Andere diagnoses

Angst voor controleverlies

Als mijn brein een teveel aan prikkels niet kan verwerken, schiet mijn lijf in shutdown. Ik kan me niet bewegen en ook mijn denkproces valt uit. Ik voel me angstig als ik een shutdown voel aankomen en dat heeft een versterkend negatief effect. Het voelt als controleverlies, maar ik heb ervaren dat ik daar iets aan kan doen.

Leraar in angst

Ik moet vaak denken aan de ‘enge’ hangtrap – die me een wijze les gaf in angst. Dat dit leren nog steeds in ontwikkeling is, besef ik me als ik terugdenk aan de trap en nog steeds een lichte angst in mijn lichaam voel.

De alternatieven

Deze trap was de snelste weg van mijn oude werkplek naar de koffieautomaat. Er was de mogelijkheid om de lift te nemen, maar het voelde niet goed om regelmatig van deze optie gebruik te maken. Een andere mogelijkheid was omlopen via een andere trap waardoor de afstand zeker vier keer langer werd.

Ik laat mezelf in de steek

Alle redenen die ik verzon voor het mijden van de enge hangtrap voelden als het vermijden van iets in mezelf. Ik liep weg, vluchtte voor mijn angst en liet het alleen achter. Maar ik liet iets wezenlijks in mezelf in de steek, iets waar ik voor moest zorgen.

De eerste stappen

Daarom probeerde ik toch mijn stappen op de enge trap te zetten… voorzichtig en behoedzaam. Ik voelde de angst als het verkrampen van mijn spieren en het gevoel om straks geblokkeerd te staan, middenin de narigheid… hangend boven een diepe afgrond. Ik moest er niet aan denken.

Laten leiden door angst

Ik ben ook een keer, na een paar stappen naar boven te zetten, omgedraaid en heb laten zien dat ik dat deed om nog een beker koffie te pakken. Daarna liep ik de route die vier keer zo lang was. Wat voelde ik me beschaamd, me zo te laten leiden door mijn angst en de controle niet te hebben om mezelf van binnenuit te leiden.

Ik geef mezelf geen ruimte

Een andere keer dat ik moediger en meer uitgerust toch de route van de enge hangtrap nam, ging het niet veel beter. Na een goede start voelde ik de haast om het tweede deel zo snel mogelijk achter me te laten, daarbij haast misstappend bij het nemen van de laatste treden. Ik had niet de rust en controle om mijn voeten goed neer te zetten, door de angst nam ik geen ruimte en tijd voor mezelf.

Angstprojectie

Nu ik erop reflecteer, weet ik dat ik mijn angst op de trap projecteerde. Ik maakte mezelf wijs dat mijn angst te wijten was aan de constructie van de trap boven een gapend gat. Dat het logisch was om zo’n constructie niet te vertrouwen. Klinkt ook als zeer aannemelijk, toch?

Wat vindt iemand anders?

Ik zag de krantenkop al voor me: “Wie neemt nou zo’n trap voor een kopje koffie?”. Het voelde niet goed, het voelde wederom als een vlucht. Een vlucht voor mezelf en het niet onder ogen zien van wat er werkelijk speelt.

Mijn gevoel zei anders

Het risicogericht denken nam het van me over – ik had de bewijslast rond. Althans, dat dacht ik, want mijn gevoel zei iets anders. Mijn gevoel deed me anders kijken naar de zaak. Ik leerde van iedere ervaring en het nemen van de trap werd een meditatief moment – op een of ander manier voelde het goed. Het bracht het me dichter bij mezelf, bij mijn angst. Het deed me goed mijn angst te erkennen.

Mindfull traplopen

Ik dacht steeds bewuster na bij de handeling van het beklimmen dan wel afdalen van de trap. Ik voelde me gericht de leuning vastpakken, mijn been optillen en mijn voet neerzetten bij elke stap. Ik was geconcentreerd bezig met al mijn zintuigen en had controle.

Contact voelen

Het zien van de trap, mijn hand en voet in contact met de leuning en tree. Het horen van de trap – geluiden van de draagkracht van de verbindingen en constructie. Het voelen van de trap – de stevigheid van het gedragen zijn. De vrijheid ervaren van iets doen dat me voorheen aan het kwellen was – steeds meer bij elke keer dat ik de trap aan het beklimmen of afdalen was.

Vertrouwen

Ik kreeg het vertrouwen dat ik helemaal aanwezig kan zijn en kan voelen wat ik nodig heb. Vertrouwen dat ik de situatie kan beoordelen en in actie kan komen zodra dat nodig is. Ik was niet bang voor de trap, ik was bang voor mezelf: dat ik niet erbij zou zijn, afwezig – en mezelf pijn zou doen. Dat ik in een vlaag van verstandsverbijstering het onvoorstelbare zou doen en over de trapleuning zou stappen, de afgrond in. Deze onvoorstelbaarheid voelde ik werkelijk.

Leren in het hier en nu

Juist door heel bewust op de enge hangtrap te lopen en helemaal aanwezig te zijn in het nu waar ik mijn angst ervaarde, gebeurde het ondenkbare: mijn angst nam af en mijn vertrouwen in mezelf groeide.


Het lijkt zo eenvoudig, maar dat is het niet. Elke dag leer ik weer bij.

Trefwoorden

Over de auteur

Daan

Daan is getrouwd, heeft een gezin en goed werk – alles lijkt van de buitenkant goed te gaan, maar van binnen loopt er veel vast. Na vier jaar therapie en boven de 50 krijgt hij de diagnose autisme en gaat op zoek naar zichzelf.

Reageren

Je emailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met een * zijn verplicht.

Reacties (1)

  • Hans van der Lijcke

    Prachtig Daan, dat een ‘Enge’ hangtrap je een wijze les kan leren.
    Ik denk dat ik zelf voor de lange omweg zou blijven kiezen (een loopje kan ook net even wat ont-stressen), maar dat even terzijde.

    Mijn angsten heb ik meestal overwonnen door het ‘gewoon’ te doen (en niet stoppen bij één keer). Natuurlijk was dat niet ‘gewoon’.
    Angst voor bellen, angst voor spreken voor een groep, angst om voor je eigen mening op te komen, angst voor onbekend terrein, enzovoort. Eigenlijk blijkt het dan vaak meer mee te vallen dan waar ik vooraf tegenop gezien had.
    Maar dat lukte eigenlijk pas goed nadat ik genoeg zelfvertrouwen had (veel meegemaakt). En dat zelfvertrouwen krijg je natuurlijk niet als je vaak tegenslagen hebt of het gevoel gefaald te hebben.

    Dus ik zou zeggen, doe kleine stapjes vooruit. Maak de uitdaging niet te groot.
    Doe bijvoorbeeld eerst alleen de onderste trede van je hangtrap en ervaar / voel hoe dat is.
    Als ik de buitenboel ging schilderen van mijn eigen huis en dan op een ladder moet staan om ook wat hoger te kunnen schilderen, begon ik niet gelijk bovenaan in de nok. Eerst even bij wat lager schilderwerk beginnen om weer te wennen aan het werken op een ladder. Maar de angst heeft me wel altijd geholpen om geen rare fratsen uit te halen op zo’n ladder. Altijd bedachtzaam te werk.

    Groet,
    Hans

    Geen reacties

Lees ook deze blogs

  • Laura

    Psycho – deel 4

    In Psycho deel 3 werd Laura naar de crisisafdeling gebracht. In dit vervolg belandt ze in de isoleercel.
    Lees verder
  • Nathalie

    De stilte en de storm: wanneer spanningen teveel worden

    Pas jaren na haar autismediagnose leerde Nathalie wat een meltdown is, hoe dat ontstaat en dat er ook nog een minder bekende variant is die shutdown wordt genoemd.
    Lees verder
  • Morgana

    Autisme, Seksualiteit en Trauma – deel 2

    In deze blog wil Morgana stilstaan bij dingen die eraan bijdragen dat autisme, ADHD, seksualiteit, relatie en trauma’s zeer veel impact hebben op haar leven.
    Lees verder

Autisme is veelzijdig

Regelmatig plaatsen diverse bloggers interessante artikelen over autisme.

Meer informatie over het blog