Autisme als voordeel in de liefde

Geschreven door Sabine

21 november 2023
(laatst bijgewerkt op 14 augustus 2025)

0

Vriendschap en relaties

Voor de diagnose

Er was een tijd dat ik het mezelf kwalijk nam dat mijn relaties stukliepen. Ik was me namelijk overmatig bewust van mijn ‘verbeterpunten’ en nam de kritiek van partners altijd serieus. Zo werd ik ooit egoïstisch genoemd. Later realiseerde ik me pas dat mijn toenmalige partner dit zei omdat hij zich niet mij verbonden voelde toen ik zonder hem plannen maakte om een minor te volgen aan de andere kant van het land. Als hij dat nou had gezegd…

Voordat ik werd gediagnosticeerde met autisme vond ik (en mijn partner soms ook) dat ik vooral ‘normaal’ moest zijn in een relatie. Maar dat nastreven kostte me tonnen energie. In de periodes dat ik single was dacht ik daarom vaak dat ik én een potentiële partner beter af waren zo.

Voordeel van de diagnose

Toen mijn huidige vriend en ik elkaar drie maanden kenden ging ik het ASS-diagnosetraject in. He couldn’t care less. En de zelfkennis die ik door mijn diagnose kreeg helpt mij (en hem) bij het hebben van deze relatie. Zo kan ik mijn grenzen veel beter aanvoelen en bewaken.

Uitputting

Pre-autisme hield ik een relatie meestal zeven maanden vol. Daarna was ik zo uitgeput, dat de verliefdheid bekoelde en de eerste scheurtjes ontstonden.

Voor iemand die graag alleen is, is veel tijd met iemand doorbrengen intens, hoeveel ik ook van iemand houd. Ook veranderen mijn routines vanwege een relatie. Opeens worden avonden gevuld waarop ik normaal alleen ben, doe ik meer buiten de deur (in prikkelrijke omgevingen) en verstoren het verliefd zijn en samen slapen mijn slaapritme.

Lichamelijk contact

Waar het voor veel mensen heel normaal is om te willen knuffelen, wil ik dat niet altijd. Knuffelen voelt soms alsof mijn emoties niet weg kunnen maar als een cocon tegen me aan worden gedrukt, terwijl ik dan juist wil ontladen. En daarvoor moet ik alleen zijn.

Ook kan ik aanraking of nabijheid sowieso niet altijd verdragen. Als ik bijvoorbeeld naast mijn vriend lig in bed voel ik zijn warmte, hoor ik zijn hartslag en voel ik hem bewegen. Soms voel ik zelfs op afstand dat hij onrustig is, waardoor ik niet in slaap kan vallen. Dat mijn vriend in zijn slaap ook erg onrustig is en ik een lichte slaper ben, helpen hier natuurlijk niet aan mee. Wij slapen daarom apart. Ik voelde me enorm bezwaard om toe te geven dat ik hier behoefte aan had, maar het levert ons beide een betere nachtrust op.

Empathie

Dit is wel een dingetje. Ik kan soms simpelweg geen empathie voelen omdat ik zelf niet een bepaalde situatie heb meegemaakt en de gevoelens niet ken die erbij horen. Dan ga ik rationeel nadenken hoe het kan dat iemand X voelt bij situatie Y. Dit kan voor mijn vriend heel vervelend zijn. Hij heeft me uitgelegd wat hij daarbij voelt. Dit is uiteraard geen positief gevoel. Ik probeer tegenwoordig mijn verklaringsdrang te bedwingen en naar mijn vriend te luisteren en begrip te tonen omdat ik wil dat hij zijn hart kan luchten en gelukkig is.

Tips

Hier beschrijf ik hoe ik met dingen omga waar wij als stel tegenaan lopen vanuit mijn autisme:

• Ik heb geleerd dat ik mijn eigen tempo moet aanhouden in een relatie en dat ik open kaart moet spelen naar de ander; waarom mijn behoefte in intensiteit en frequentie van het contact (mogelijk) afwijken en waarom ik soms afstand nodig heb, zodat mijn vriend het niet persoonlijk opvat.
• Ik vraag soms welke definitie mijn vriend ergens van hanteert. Ik kan iets heel letterlijk nemen, of een andere of een strikte definitie van iets hanteren, waardoor we elkaar niet begrijpen.
• Ik zorg dat ik weet waar ik aan toe ben. Ik vraag iedere zondag hoe de komende week van mijn vriend eruit ziet en we maken wekelijks een maaltijdenplanning.
• Ik ga niet altijd mee naar de sociale activiteiten van mijn vriend. Mijn vriend vindt dit zeker jammer, maar weet en ziet ook wat het mij kost als ik dat wel doe en vindt het belangrijk dat het goed met mij gaat.
• Mijn vriend is rommelig, ik erg opgeruimd. Ik vraag hem zijn spullen niet op ‘de (mijn) juiste plek’ terug te leggen, maar doe dit zelf.
• Mijn vriend maakt, in mijn beleving, veel geluid. Als hij gamet, ga ik in een andere kamer aan de andere kant van het appartement zitten. En als hij aan het scrollen is door posts op social media en er iedere keer weer een ander filmpje (en dus geluid) aanschiet, vraag ik hem of hij het geluid uitzet/oordopjes in doet.

Autisme is geen beperking

Zoals ik al schreef ervaar ik (gediagnosticeerd) autisme als voordeel in de liefde. Oké, mijn brein werkt anders, maar een relatie bestaat altíjd uit twee verschillende mensen die elkaar moeten zien te begrijpen. In mijn beleving is het belangrijk dat je weet wat autisme voor jou betekent: dat je zelfkennis hebt, dat je weet wat je nodig hebt en dat je dit communiceert. Dan kom je een heel eind.

En vergeet niet dat er ook nog iemand anders is in de relatie. Houdt die persoon van jou? Dan zal die er veel aan doen om je te begrijpen en jullie leven zo willen vormgeven dat jullie allebei gelukkig zijn.